گیاهان چه تاثیری بر روح و روان انسان دارند؟ (قسمت دوم)

تاثیر رسیدگی به گیاه بر روان انسان امری است که بر کسی پوشیده نیست. اگر قسمت اول مقاله‌ی “گیاهان چه تاثیری بر روح و روان انسان دارند؟” را مطالعه کرده باشید، از مزایای باغبانی و تاثیر رسیدگی به گیاه بر روان انسان و بهبود وضعیت روانی افراد در زمان نگهداری از گیاهان آگاهی دارید. همانطور که گفتیم، محافظت و نگهداری از گیاه، حس مسئولیت‌پذیری و فعال بودن را در انسان افزایش داده و تا حدودی می‌تواند عوارض افسردگی را در افراد (به خصوص سالمندان) کاهش دهد. در این مقاله قصد داریم شما را با مزایای باغبانی و تاثیر رسیدگی به گیاه بر روان انسان آشنا نماییم.

با ما همراه باشید.

  جهت مطالعه مقاله “گیاهان چه تاثیری بر روح و روان انسان دارند؟، کلیک نماییدتاثیر گیاهان بر روان انسان

مزایای باغبانی و تاثیر رسیدگی به گیاه بر روان انسان چیست؟

۱) کنترل هیجاناتی مثل اضطراب و استرس

چند ساعت در روز دچار هیجا‌ناتی مانند نگرانی، دلشوره و هیجانات منفی و خلق پایین هستید؟

آیا می‌توانید به احساسات خود قبل از باغبانی از ۰ تا ۱۰۰ نمره بدهید؟

(۰ یعنی پایین‌ترین سطح احساسات و هیجانات منفی و ۱۰۰ یعنی بالاترین سطح احساسات و هیجانات مثبت).

حال پس از انجام  اعمال باغبانی نظیر آبیاری و یا تیمار گل‌ها و درختان و ارتباط خود با محیط سبز احساسات خود را ارزیابی کرده و دوباره از ۰ تا ۱۰۰ به خود نمره بدهید.

توجـــه:

یادتان باشد هدف از اعمال باغبانی و ارزیابی احساسات، اجتناب از مواجه با هیجانات و احساسات منفی و حتی شرایط سختی که دارید، نیست؛ بلکه قرار است لحظه‌ی در حال بودن رو تجربه کنید.

در لحظه حال بودن یعنی: همچنان که استرس دارید (و شاید از مسئله‌ای ناراحت هستید) با پذیرش این احساسات ناخوشایند، به انجام فعالیت‌های باغبانی بپردازید.

در چنین شرایطی رفته رفته هورمون اندروفین و دوپامین حاصل از انجام این فعالیت‌ها در شما ترشح شده و باعث افزایش خلق و نشاط و شادی شما شود (علی رغم اینکه ممکن است درگیر استرس‌های زندگی خود باشید).

این فعالیت‌های فردیِ رسیدگی به گل و گیاه می‌تواند باعث شود که فرد، جرات روبه‌رو شدن با احساسات مختلف خود را پیدا نموده و کنترل احساسات و هیجانات خود را به دست بگیرد؛ چرا که فعالیتی است که باعث رهایی ذهن شده و فعالیت مغزی خاصی هم نمی‌خواهد.

پس فرد به راحتی می‌تواند همزمان که به باغبانی مشغول است، از تکنیک‌های ذهن‌آگاهی هم استفاده نماید؛ یعنی در هر شرایطی به کوچک‌ترین اعمال باغبانی هم دقت نموده و سعی کند مثل کسی که برای اولین بار یک فعالیت و یا عملی را اختراع می‌کند، تمام حواسش را به آن بدهد.

حتی به دلیل آرامش و اتصال شما به طبیعت و افزایش تمرکز می‌توانید بهتر با مشکلات روزمره خود مواجه شده و آن‌ها را حل نمایید.

این تکنیک ذهن‌آگاهی است که باعث می‌شود فرد در همین لحظه حال و اکنون مانده و دچار نشخوار فکری گذشته و اضطراب آینده نشود.

توجـــه:

گرچه ذهن انسان‌ها کارخانه تولید فکر است و افکار مختلف همچون آب و هوا می‌آیند و می‌روند؛ اما اعمال باغبانی می‌تواند شما را به لحظه حال وصل کرده و از نشخوارهای فکری آزار دهنده نجات داده تا بتوانید به طور کارامدتر و موثرتری از زمان خود استفاده نمایید.

می‌توانید برای شروع از روزی ۳-۵ دقیقه وقت گذاشتن برای اعمال باغبانی خود شروع کنید.

۲) باغبانی به ما آرامش می‌دهد.

در مکتب روان‌کاوی، فروید معتقد است نگاه کردن به گل‌ها،آرام‌بخش و جذاب است؛ چراکه خالی از هرگونه تعارض و کشمکش است.

سارا راینر بیان می‌کند:

ماهیت ریتمیک بسیاری از کارهای مربوط به باغبانی (مثل: کندن علف‌های زرد، تنک کردن و آرایش گیاهان و کاشت) به ما کمک می‌کند تا افکار و فعالیتمان در باغبانی پویا شود.

توجـــه:

پویا بودن یعنی داینامیک بودن؛ به عبارت دیگر طرز فکر پویا، باور و اعتقادی زیر بنایی است مبنی بر این که توانایی‌های ما (همانند ماهیچه‌ها) از طریق تلاش و تمرین رشد و توسعه می‌یابند.

افراد دارای طرز فکر پویا، در مواجهه با چالش‌ها و مشکلات، پایداری و پشتکار دارند؛ چرا که آن‌ها به این درک رسیده‌اند که کار و کوشش می‌تواند هوش و توانایی را رشد و تغییر دهند.

و بر عکس ذهنیت و طرز تفکر ایستا بر این باور است که هوش ثابت است و نمی‌‌‌تواند تغییر کند.

توجـــه:

افرادی که طرز فکری ایستا داشته باشند، در هنگام مواجهه با موانع به راحتی از تلاش و کوشش دست می‌کشند؛ چرا که باور دارند آن‌ها نمی‌توانند چیزهای سخت را یاد بگیرند.

حال انجام فعالیت‌هایی که نیاز به کار و تلاش دارند همچون باغبانی، به راحتی می‌توانند این پویایی را به افراد و به خصوص کودکان آموزش دهند.

۳) فعالیت‌هایی همچون باغبانی، هورمون‌های شادی و نشاط را در بدن ما رها می‌کنند.

باغبانی باعث می‌شود فعالیت بدنی و فعالیت‌های خارج از منزل ما بیشتر شده که خود نوعی ورزش حساب می‌شود.

به نظر می‌رسد آنچه برای جسم و بدن مفید است و موجب پویایی و تحرک جسم می‌شود برای آن مفید بوده و در ضمن برای ذهن نیز مفید است.

هنگامی که ما مشغول باغبانی هستیم، سطح سروتونین و دوپامین ( هورمون‌های ایجاد کننده احساس خوب ) افزایش می‌یابند و سطح کورتیزول ( هورمونی که مقادیر بالای آن با استرس همراه است) کاهش می‌یابد.

توجـــه:

حواستان باشد ممکن است از انجام فعالیت‌های باغبانی خسته شوید، این کارها به تخلیه انرژی شما کمک کرده و برای داشتن خوابی خوب روشی مناسب را ارائه می‌کند.

۴) کار با گل‌ها و گیاهان ما را در لحظه حال و واقعیت کنونی نگه می‌دارد.

همانطور که در مورد اضطراب توضیح داده شد، زمانی که ما در لحظه اکنون هستیم و از گذشته و نگرانی در مورد آینده رها هستیم، چون دیگر به فکر رخدادهای پیش رو و پیشین نیستیم، پس از نگرانی در مورد گذشته و آینده رها هستیم و اضطراب ما کاهش می‌یابد.

بنابراین از بهترین راه‌های کاهش اضطراب و آرامش ذهن، بودن در زمان حال است.

پس زمانیکه در یک باغ هستید، برای چند لحظه سکوت کنید و در زمان حال باشید، گوش کنید، لمس کنید و ببینید و بو کنید.

فقط یک لحظه در طبیعت حظور داشته باشید تا ببینید بودن در اتمسفر گیاهان و طبیعت چه قدر جذاب است.

۵) مشاهده مراحل رشد و نمو گیاه، چرخه زندگی و مرگ را به ما یاداوری می‌کند.

سارا راینر معتقد است:

باغبانی شکلی از زندگی و مرگ است که می‌تواند به ما کمک کند، احساسات منفی از جمله غم و اندوه از بین برود.

همچنین به پذیرش اندوه و ترس از مرگ نیز به ما کمک خواهد نمود.

این عامل، نقش به‌سزایی در درک و فهم مرگ برای کودکان دارد.

حتی این عامل می‌تواند برای کمک به بهبود و تحمل سوگ کسانی که عزیزی را از دست داده‌اند نیز مفید واقع شود.

۶) انعطاف پذیری و مقاومت را از گیاهان خواهید آموخت.

تا به حال دقت کرده‌اید گیاهان هستند که از لابه‌لای سنگ‌های خاصی روییده‌اند؟

این‌ها همان بذوری هستند که زیر سنگی سخت محبوس شده و متناسب با آن شکل گرفته و راه خود را پیدا کرده است.

در این حالت گیاه سر از خاک دراورده، به زیبایی هرچه تمام‌تر رشد نموده و سازگاری و انعطاف خود را به رخ می‌کشند.

حتی گیاهانی که در کنار هم رشد می‌کنند نیز گاها می‌توانند الگویی از انعطاف و سازگاری برای ما انسان‌ها باشند.

آیا می‌دانید خاک چگونه باعث شادی و نشاط شما می‌شود؟

آیا می‌دانید چگونه می‌توان با باغبانی از افسردگی رها شد؟

یکی از راه‌های مهمی که برای درمان افسردگی در بعضی شرایط استفاده می‌شود مصرف داروهای ضد افسردگی است.

اما در در اقدامات بعدی (و یا حتی در بعضی افراد) یک سری تکنیک‌های روان‌درمانی برای درمان خلق پایین و یا اختلالات افسردگی استفاده می‌شود.

حال محققان کشف کرده‌اند خاک هم اثرات مشابهی روی مغز انسان دارد.

ماده‌ای به نام مایکو باکتریوم (موجود در خاک) می‌تواند اثرات مشابه فلوکستین را روی نورون‌ها داشته باشد.

این باکتریوم موجود در خاک می‌تواند باعث ترشح سرتونین شود و شما را آرام و با نشاط و شاد سازد.

توجـــه:

کمبود سرتونین با افسردگی، اضطراب، اختلالات وسواسی و مشکلات دوقطبی ارتباط دارد.

به نظر می‌رسد باکتریوم یک ضد افسردگی طبیعی است و عوارض جانبی هم ندارد.

این ضد افسردگی‌ها می‌توانند خیلی آسان با بازی کردن در خاک و انجام فعالیت‌هایی که مربوط به خاک و باغبانی می‌شود، از خاک رها شود و ما بتوانیم از آن بهره‌مند شویم.

از این رو بسیاری از باغبانان بیان داشتند که در زندگی از  سرزندگی، شادی و خوشبختی قابل توجهی برخوردارند.

این امر به احتمال زیاد از تاثیرات اعمال باغبانی و به دنبال آن استفاده و تماس دست و پای آن‌ها با خاک باشد.

از این رو باغبانی یک عمل فیزیکی جهت کاهش استرس و افزایش شادی و حتی خلاقیت در زندگی است.

گیاهان چه تاثیری بر روح و روان انسان دارند؟ (قسمت دوم)